شكر و سپاسگزاری در برابر محبت های مردم
شكر انسان می تواند به صورت شكر از خدا و شكر از مردم و همنوع باشد. در شكر از خدا، انسان اخلاص و بندگی خود را اثبات می كند و همه نعمتها را از خدا می داند و به آنچه از جانب خداوند به وی عطا می شود، رضایت می دهد. در شكر از انسان، از آنجایی كه عده ای از مردم خدمتی به سایر مردم می كنند و یا واسطه رساندن نعمتهای بیكرانش به آنها می شوند سزاوار شكرند و تشكر از دیگر انسانها، تشكر از خداوند حكیم است.
بر این اساس امام رضا(ع) تشكر از پدر و مادر و سایر مخلوقات را همپای تشكر از خداوند می دانند:
قالَ الرِّضا(ع): اِنَّ اللهَ اَمَرَ… بِالشُّكرِ لَهُ وَ لِلوالِدَینِ فَمَن لَم یَشكُر والِدَیهِ لَم یَشكُرِ اللهِ.
همانا خدا سفارش كرد كه از او و پدر و مادر شكرگزاری و قدردانی شود. پس كسی كه از پدر و مادر تشكر نكند، از خدا تشكر نكرده است.(1)
مَحمود بنِ اَبی البِلادِ قالَ: سَمِعتُ الرِّضا(ع) یَقُولُ: مَن لَم یَشكُرِ المُنعِمَ مِنَ المَخلوُقینَ لَم یَشكُرِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ.
محمود بن ابی البلاد گفت: از امام رضا(ع) شنیدم كه فرمود: هر كه شكر منعم از مخلوقات نگزارد، شكر خداوند جهان نگزارده است.(2)
قالَ عَلیُّ بنُ موُسیَ الرِّضا(ع): قَد قَرَنَ اللهَ عَزَّوَجَلَّ حَقَّهُما بِحَقِّهِ فَقالَ:«اَنِ اشكُر لی وَ لِوالِدَیكَ اِلَیَّ المَصیرُ».
امام رضا(ع) فرمود: خداوند در قرآن حق والدین را قرین حق خود قرار داده و فرموده است:«شكرگزار من و شكرگزار پدر و مادرت باش كه برگشت همه به سوی اوست».(3)
1. رضای خدا، محمد ابراهیم سراج، ص313
2. عیون اخبار الرضا، ج2، ص2
3. آیین زندگی از نگاه امام رضا(ع)، محسن كتابچی، ص194